بیمه عمر به شرط حیات
همان گونه که قبلاً اشاره شد، امروزه حیات در سنین بالا نوعی تهدید به حساب می آید. به بیان دیگر اگر افراد در سنین جوانی و میانسالی به فکر دوران کهولت خود نباشند و منابع مالی مورد نیاز آن دوران را تأمین نکنند، درصورت حیات در سنین بالا.
مثلاً ۶۰ سال به بعد که توانایی فعالیت همچون گذشته را نداشته و در نتیجه درآمد کمتری دارند و از طرفی هزینه های بالاتری همچون هزینه های درمانی و … به علاوه تورم، سطح عمومی هزینه های آنها را افزایش داده است، از لحاظ مالی با مشکلات عدیده ای مواجه خواهند شد که در نهایت نمی توانند از دوران کهولت خود لذت ببرند.
در همین راستا بیمه های عمر به شرط حیات به گونه ای طراحی شده اند که افراد در سنین میانسالی اقدام به خرید آن کنند و برای یک دوره زمانی.
مثلاً ۱۰ یا ۲۰ ساله خود را تحت پوشش این نوع بیمه قرار می دهند. اساس کار شبیه بیمه های عمر به شرط فوت است با این تغییر که در آنجا خطر فوت، موضوع بیمه نامه بود و در اینجا حیات موضوع بیمه نامه است.
یعنی تعهد بیمه گر زمانی است که بیمه شده در انتهای مدت اعتبار بیمه نامه در قید حیات باشد. در این صورت بیمه گر مبلغ قابل توجهی را در اختیار بیمه گذار قرار می دهد تا با استفاده از آن بتواند برخی از هزینه های دوران کهولت خود را که هزینه های هنگفتی هم هستند، جبران نماید.
بیمه عمر در حقیقت نوعی سرمایه گذاری است
در حقیقت نوعی سرمایه گذاری است با فرق اینکه مبالغ حق بیمه پرداختی بیمه گذار به مراتب کمتر از سرمایه گذاری فرد در بانک است.
چراکه در سرمایه گذاری بانکی، حتی اگر فرد فوت کند، وراث او پس از انحصار وراثت به بانک مراجعه نموده و به نسبت سهم الارث از ماترک متوفی مبالغ سرمایه گذاری و سود متعلقه را پس از کسر مالیات بر ارث دریافت می نمایند.
حال اینکه در بیمه عمر به شرط حیات تعهد بیمه گر با فوت بیمه شده در طول مدت بیمه نامه پایان می پذیرد. در این صورت مبالغ حق بیمه های پرداختی بیمه گذار قابل استرداد نمی باشند.
لذا اگر مثلاً سرمایه گذاری ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ ریالی فرد (الف) در بانک پس از مدت ۱۰ سال به ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال برسد سرمایه پرداختی بیمه گر به فرد (ب) که حق بیمه ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ ریالی برای بیمه عمر به شرط حیات پرداخت نموده پس از مدت ۱۰ سال و در صورت حیات بیمه شده؛ مثلاً ۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال خواهد بود.
عملیات بیمه گر به لحاظ حرفه ای در این نوع بیمه نامه با سایر بیمه نامه ها متفاوت است
عملیات بیمه گر به لحاظ حرفه ای در این نوع بیمه نامه با سایر بیمه نامه ها متفاوت است. زیرا بیمه گر در سایر بیمه نامه ها با توجه به مکانیزم بیمه گری که در شکل توضیح داده شده، عمل کرده و خسارت احتمالی را از محل تجمیع حق بیمه های دریافتی پرداخت می کند. حال اینکه در بیمه عمر به شرط ،حیات سرمایه پرداختی بیمه گر در انتهای مدت بیمه نامه و در صورت حیات بیمه شده باید از محل حق بیمه های پرداختی بیمه گذار تأمین شود. لذا بیمه گر در طول مدت بیمه نامه سعی می کند با حق بیمه های پرداختی بیمه گذار فعالیت های اقتصادی انجام دهد و با پرداخت سود به اندوخته بیمه نامه این اندوخته را تقویت کند تا در انتهای مدت بیمه نامه بتواند سرمایه مورد تعهد خود را به بیمه گذار پرداخت نماید.
محدودیت سرمایه گذاری بیمه گر طبق مصوبات شورای عالی بیمه
سرمایه گذاری بیمه گر در بیمه های عمر به شرط حیات و کلاً در بیمه های عمر که ذخیره ریاضی داشته باشند طبق مصوبات شورای عالی بیمه باید در بازارهای خاصی صرف شود که مهم ترین این بازارها عبارت اند از سپرده گذاری در بانک، خرید سهام در بازار بورس اوراق بهادار و سرمایه گذاری در ساخت و ساز و …
این محدودیت اعمال شده برای سرمایه گذاری بیمه گران بازده سرمایه گذاری آنان را کاهش داده است.
البته کشورهای پیشرفته که نظام اقتصاد آزاد دارند، کنترل سرمایه گذاری شرکتهای بیمه را از طریق کنترل توانگری مالی بیمه گران انجام می دهند. در این کشورها بیمه گرانی که توان مالی مناسب و ظرفیت های بالقوه نسبتاً قابل قبولی داشته باشند، محدودیت کمتری برای سرمایه گذاری خواهند داشت. بدیهی است که این توانایی و ظرفیت بالقوه ریسک سرمایه گذاری این بیمه گران را تا حد زیادی کاهش می دهد.
اما در ایران چون توانگری مالی کنترل نمی شود از ابزارهای نظام برنامه ریزی و محدودیت های آیین نامه ای استفاده می شود. شرکت های بیمه باید با توجه به کوچک و بزرگ بودن شرکت، سودده یا زیان ده بودن، بدهکار با بستانکار بودن، با تجربه یا تازه کار بودن و پر ریسک یا کم ریسک بودن شرکت های بیمه، طبقه بندی شوند و هرچه رتبه مناسبتری داشته باشند از محدودیت کمتری برای سرمایه گذاری برخوردار باشند.