نحوه محاسبه میزان مستمری بازماندگان
میزان مستمری بازماندگان عبارت است از ۱/۳۰(یک سی ام) مزد یا حقوق متوسط بیمه شده ضربدر سنوات پرداخت حق بیمه، مشروط بر اینکه این مبلغ از ۵۰٪ مزد یا حقوق متوسط ماهانه او کمتر و از ۱۰۰ درصد آن بیشتر نباشد (منظور از مزد یا حقوق متوسط، جمع کل مزد یا حقوق بیمه شده که به مآخذ آن حق بیمه دریافت گردیده، ظرف ۷۲۰ روز قبل از فوت تقسیم بر روزهای کاری ضربدر عدد ۳۰ است).
مجموع مستمری بازماندگان متوفی نباید از میزان مستمری استحقاقی تجاوز کند. هرگاه مجموع مستمری از این میزان تجاوز کند، سهم هر یک از مستمری بگیران به نسبت تقلیل داده می شود و در این صورت اگر یکی از آنان فوت شود یا شرایط دریافت مستمری را از دست دهد، سهم بقیه بازماندگان به نسبت مشخص شده افزایش می یابد.
مستمری استحقاقی متوفی، مستمری حین فوت اوست. در مورد بیمه شدگانی که براثر هر نوع حادثه یا بیماری فوت شوند، مستمری استحقاقی آنان معادل مستمری خواهد بود که برای بیمه شده از کار افتاده کلی برقرار می شود.
حمایت های قانونی سازمان تأمین اجتماعی برای بازماندگان متوفی که بیمه شده این سازمان بوده است، تنها منحصر به مستمری ماهیانه نیست. برخورداری از خدمات بهداشتی و درمانی، دریافت بن (کالابرگ)، کمک هزینه مسکن، کمک هزینه همسران متکفل فرزند، کمک هزینه اولاد و عیدی از دیگر خدماتی است که به بازماندگان بیمه شدگان و مستمری بگیران متوفی ارائه می شود.
غرامت دستمزد ایام بیماری
در مواردی که بیمه شده به دلیل بیماری یا بروز حوادث ناشی و غیر ناشی از کار و یا بیماری های حرفه ای به طور موقت توانایی انجام کار را نداشته باشد و به دنبال آن از دریافت مزد و حقوق محروم شود، بیمه گر با رعایت شرایط قانونی بخشی از حقوق و دستمزد او را در این مدت به او می پردازد. غرامت دستمزد ایام بیماری، در صورت برقراری این شرایط قابل پرداخت است:
- بیمه شده از کار افتاده کلی نباشد.
- کارفرما طبق مقررات دیگری مکلف به پرداخت حقوق بیمه شده بیمار خود نباشد.
- بیمه شده در ایام بیماری، حقوق یا مزد از کارفرما دریافت ننموده باشد و برای وی مزد مطرح باشد.
- استراحت پزشکی بیمه شده به تأیید مراجع پزشکی ذیربط رسیده باشد.
- در تاریخ اعلام بیماری، بیمه شده مشغول به کار بوده و یا در مرخصی استحقاقی باشد.
غرامت دستمزد ایام بیماری، از روز چهارم شروع استراحت پزشکی آغاز می شود، به جز این موارد که از اولین روز شروع استراحت پزشکی پرداخت می شود:
- در صورتی که استراحت بیمار به دلیل هر نوع حادثه یا بیماری حرفه ای باشد.
- در صورتی که بیمه شده بخشی از طول دوره استراحت (یا تمام آن) را در بیمارستان بستری شده باشد.
- در صورتی که استراحت بیمار در ارتباط با عواقب بیماری قبلی او باشد.
در مواردی که کارفرما براساس ضوابط و مقررات مربوطه حقوق و مزایای ۳ روز اول بیماری را پرداخت نموده باشد.
کمک هزینه بارداری
به بیمه شده زن در مدت استراحت ایام بارداری، در صورتی که حائز شرایط قانونی لازم باشد، کمک هزینه بارداری تعلق می گیرد. شرایط لازم برای دریافت کمک هزینه بارداری به این شرح است:
- ظرف یک سال پیش از زایمان، حق بیمه ۶۰ روز کار را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کرده باشند.
- در مدت استراحت مشغول کار نبوده و مزد با حقوق دریافت نکرده باشند.
- در تاریخ اعلام بیماری، مشغول به کار بوده و یا در مرخصی استحقاقی باشند.
- زایمان مربوط به فرزند چهارم به بعد نباشد، مگر اینکه فرزندان قبلی فوت شده باشند.
- در دوره استراحت مزدی برای وی مطرح باشد.
روش محاسبه میزان کمک هزینه بارداری
میزان کمک هزینه بارداری، معادل دوسوم آخرین مزد با حقوق بیمه شده با در نظر گرفتن روزهای استراحت است که بدون کسر ۳ روز اول پرداخت می شود. نحوه محاسبه آخرین مزد یا حقوق بیمه شده به این ترتیب است که کل مبالغ مشمول کسر حق بیمه که بیمه شده در آخرین ۹۰ روز قبل از استراحت دریافت کرده است، باهم جمع می شود و بر تعداد روزهای کارکرد بیمه شده در این مدت تقسیم می شود.
کمک هزینه بارداری از اولین روز شروع استراحت، محاسبه و پرداخت می شود. مدت مرخصی زایمان برای مادرانی که فرزاندانشان را از شیر خود تغذیه می کنند ۶ ماه است که ۳ ماه آن باید بعد از دوران زایمان باشد.
چنانچه بیمه شده زن، در طول دوره بارداری به عوارضی دچار شود که سلامتی مادر و فرزند را تهدید نماید و طبق نظر پزشک معالج و تأیید شورای پزشکی سازمان نیاز به استراحت پزشکی داشته باشد، غرامت دستمزد این ایام پرداخت خواهد شد.
بیمه بیکاری
از نظر قانون، بیکار، بیمه شده ای است که بدون میل و اراده خود بیکار شده و آماده به کار باشد. براساس این قانون، چنانچه بیمه شده ای به علت تغییرات ساختار اقتصادی کارگاه مربوطه و به تشخیص وزارتخانه ذی ربط و تأیید شورای عالی کار بیکار موقت شناخته شود و همچنین بیمه شدگانی که به علت حوادث غیر مترقبه مانند سیل، زلزله ،جنگ، آتش سوزی و از این قبیل بیکار شوند، می توانند از مقررات این قانون استفاده نمایند. تشخیص ارادی بودن یا غیرارادی بودن بیکاری بیمه شده برعهده کمیته ای متشکل از نمایندگان تأمین اجتماعی و اداره کار و امور اجتماعی محل اشتغال بیمه شده است.
بیمه شدگانی که به علت بروز حوادث غیر مترقبه مانند: سیل، جنگ، زلزله و آتش سوزی بیکار می شوند، برای دریافت مقرری بیمه بیکاری نیاز به داشتن سابقه پرداخت حق بیمه برای مدت زمان خاص ندارند و حتی اگر در روز اول کار براثر این حوادث بیکار شوند، با رعایت سایر شرایط مقرر می توانند مقرری بیمه بیکاری دریافت کنند. بیمه شدگان باید در دوره های کارآموزی و سواد آموزی که از سوی ادارات کار و امور اجتماعی و نهضت سواد آموزی برگزار می شود، شرکت کنند و هر دوماه یکبار، گواهی لازم در این زمینه را به شعب تأمین اجتماعی ارائه کنند.
کارگران فصلی در صورتی که صرفاً در اثنای فصل کار اخراج گردیدند و بیکاری آنها بلااراده تشخیص داده شود، مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری خواهند بود.
بیکاران دارای قرارداد کار با مدت معین، در صورتی که براساس رأی مراجع حل اختلاف در اثنای مدت قرارداد اخراج شده باشند، مشمول استفاده از بیمه بیکاری خواهند بود.
افراد شاغل در کارهایی که ماهیت آن جنبه دائمی دارد و براساس قرارداد کار در مدت معینی مشغول کار بوده اند با تشخیص واحدهای کار و امور اجتماعی در صورتی که در پایان قرارداد بیکار شوند حمایت می شوند و مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری خواهند شد. بیمه شدگان بیکار، در صورت احراز این شرایط، استحقاق دریافت مقرری بیمه بیکاری را دارند:
- مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی باشند.
- تبعه کشورهای خارجی نباشند.
- مستمری بگیر بازنشسته و یا از کارافتاده کلی نباشند.
- حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند.